Bệnh Phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và Hen phế quản là bệnh rất thường gặp ở Việt Nam và trên thế giới. Đó là tình trạng viêm mạn tính đường thở do tiếp xúc với các yếu tố độc hại như: từ thuốc lá, khói bếp, khói bụi môi trường, hóa chất….. Hiện nay, COPD và Hen phế quản ngày càng gia tăng, COPD được xếp vào các bệnh thường gặp nhất và là nguyên nhân gây tử vong cao thứ tư trên thế giới sau các bệnh mạch vành, ung thư và tai biến mạch máu não. Tỷ lệ mắc COPD ở mức độ trung bình và nặng của người Việt Nam trên 35 tuổi là 6.7% cao nhất khu vực Châu Á Thái Bình Dương. COPD được coi là “sát thủ vô hình” đối với con người bởi diễn biến âm thầm nhưng để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, COPD và Hen phế quản là những bệnh có thể dự phòng và điều trị được. COPD có thể điều trị giảm nhẹ triệu chứng, ngăn ngừa tiến triển của bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm đợt cấp và giảm tử vong. Người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa sớm để được khám bệnh, đo chức năng hô hấp, tham gia  chương trình phối hợp điều trị COPD bao gồm phòng tránh các yếu tố nguy cơ trong đó có cai thuốc lá, tiêm ngừa cúm, tiêm ngừa viêm phổi, sử dụng các thuốc giãn vế quản và các phương pháp phục hồi chức năng hô hấp.

Nhằm phát hiện sớm người bệnh trong cộng đồng để đưa vào quản lý điều trị giúp người bệnh, giảm nhẹ triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm đợt cấp và giảm tử vong. Bệnh viện Phổi tỉnh Nam Định phối hợp cùng Trung tâm Y tế Xuân Trường, Trực Ninh, Ý Yên  tổ chức khám sàng lọc, đo chức năng hô hấp và tư vấn các biện pháp phòng bệnh, điều trị cho 1.500 đối tượng có một trong 7 yếu tố nguy cơ sau: người hút thuốc lá, thuốc lào trên 10 năm, người trực tiếp đun bếp (than, củi, rơm, rạ) trên 30 năm, người phải tiếp xúc khói, bụi, hóa chất nghề nghiệp, người có dấu hiệu khó thở nặng dần theo thời gian, người có triệu chứng ho liên tục nhiều tháng, nhiều năm hoặc hay mắc viêm phế quản, người thường xuyên khạc đờm vào buổi sáng, bản thân hoặc gia đình có người mắc hen phế quản tại các xã Xuân Phong, Xuân Hồng, Cát Thành, Yên Ninh, Yên Thắng kết quả đã đo chức năng hô hấp cho hơn 600 người, phát hiện hơn 200 bệnh nhân COPD và Hen phế quản

Qua đợt khám sàng lọc này đã giúp nâng cao nhận thức của người dân về bệnh COPD – Hen phế quản và các yếu tố nguy cơ, nâng cao nhận thức của cán bộ y tế cơ sở về tầm quan trọng khi phát hiện sớm và quản lý điều trị đúng góp phần vào công cuộc chăm sóc sức khỏe ban đầu tại cơ sở. 

Một số hình ảnh của hoạt động khám sàng lọc COPD và hen phế quản tại các xã

Bài và ảnh: Phạm Minh Chính